Η σημασία της κίνησης στην παιδική ανάπτυξη

Το παιδί, μέσω της κίνησης, αντιπαρατίθεται με το υλικό και κοινωνικό του περιβάλλον και αποκτά γνώσεις και σημαντικές εμπειρίες σχετικά με το άτομό του.

Οι εμπειρίες αυτές θα αποτελέσουν τη βάση για την διαμόρφωση της προσωπικότητάς του.

Παρακάτω περιγράφονται οι τομείς ανάπτυξης του παιδιού, οι οποίοι συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους και αλληλεπιδρούν. Ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται τα διάφορα ερεθίσματα με τις αισθήσεις του και εκφράζει τα συναισθήματά του μέσω της κίνησης.

Η ανάπτυξη του εαυτού

Μέσα από τις σωματικές και κινητικές δραστηριότητες, τα παιδιά αποκτούν εμπειρίες, για να εκτιμήσουν τα όριά τους και το τι μπορούν να κάνουν, για την επιτυχία και την αποτυχία και το πώς θα γίνουν ανεξάρτητα.

Η φράση «θα το κάνω μόνος μου» είναι η πρώτη έκφραση του παιδιού στην προσπάθεια για ανεξαρτητοποίηση.

Όλες αυτές οι εμπειρίες θα διαμορφώσουν τελικά την εικόνα που έχει ένα παιδί για το άτομό του (αυτογνωσία) και κατ’ επέκταση την αυτοεκτίμησή του. Με αυτή τη διαδικασία θα μπορέσει να εντάξει τον εαυτό του στο κοινωνικό σύνολο και με μία καθημερινή αλληλεπίδραση με το περιβάλλον του να βελτιώνεται συνεχώς.

Κοινωνική ανάπτυξη

Η κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τους οικογενειακούς δεσμούς που έχουν βιώσει και διευρύνεται την περίοδο της ένταξης του παιδιού στο σχολείο (παιδικός σταθμός, νηπιαγωγείο), καθώς έρχεται σε καθημερινή συναναστροφή με άλλα παιδιά. Την περίοδο αυτή είναι πολύ σημαντικές οι κινητικές δραστηριότητες και τα κινητικά παιχνίδια, καθώς μέσω αυτών, τα παιδιά θα αναπτύξουν την ευαισθησία τους, την κατανόηση των κανόνων, την ικανότητα επαφής και συνεργασίας, την ανεκτικότητα στην  απογοήτευση και το σεβασμό.

Γνωστική ανάπτυξη

Ο άνθρωπος γεννιέται έχοντας πάνω από ένα δισεκατομμύριο εγκεφαλικά κύτταρα, τα οποία όμως αρχίζουν να λειτουργούν όταν συνδεθούν μεταξύ τους. Οι ερευνητές της ανάπτυξης του εγκεφάλου και οι νευρολόγοι, τονίζουν την σημασία της κίνησης τα πρώτα χρόνια της ζωής του ατόμου, αφού οι αισθητηριακές και κινητικές εμπειρίες είναι καθοριστικές για την δημιουργία του δικτύου των νευρώνων και την πυκνότητα αυτού. Η πυκνότητα του δικτύου των νευρικών κυττάρων είναι ανάλογη της αντίληψης και της ικανότητας μάθησης.

Υγεία και καλή φυσική κατάσταση

Η αξία της κίνησης και του αθλητισμού στην δημιουργία ενός υγιούς οργανισμού είναι δεδομένη. Έτσι λοιπόν, για πολλούς ενήλικες, η υγεία αποτελεί ένα σημαντικό κίνητρο για να αθληθούν. Κάτι αντίστοιχο θα έπρεπε να συμβαίνει και για τα παιδιά, από την προσχολική ηλικία. Τα παιδιά θα πρέπει να δέχονται σχεδόν καθημερινά κινητικά ερεθίσματα τα οποία με την κατάλληλη επιβάρυνση, διάρκεια και συχνότητα, να συμβάλλουν στη σωστή ανάπτυξη του μυοσκελετικού και νευρικού συστήματος, του αναπνευστικού και κυκλοφορικού συστήματος και του μεταβολισμού.

Το πρόγραμμα το οποίο εφαρμόζεται στο τμήμα Κινητικής αγωγής του Συλλόγου μας αποτελείται από κινητικές δραστηριότητες και ασκήσεις, που σαν στόχο έχουν την ανάπτυξη των συναρμοστικών ικανοτήτων των παιδιών. Οι βασικές συναρμοστικές ικανότητες είναι η ισορροπία (στατική και δυναμική), η ικανότητα αντίδρασης σε ακουστικά και οπτικά ερεθίσματα, η ικανότητα ρυθμού, ο προσανατολισμός στον χώρο και η κιναίσθηση. Η δύναμη, ταχύτητα, αντοχή και ευκινησία-ευλυγισία βελτιώνονται με έμμεσο τρόπο, μέσω της ανάπτυξης της συναρμογής και ανάλογα πάντα με την ηλικία των παιδιών. Ένα σημαντικό μέρος της συνολικής δραστηριότητας αποτελεί και το στοχευμένο παιχνίδι, το οποίο αποτελεί και τον πιο ευχάριστο τρόπο έκφρασης για το παιδί.

Όλα τα παραπάνω παρουσιάστηκαν σχεδόν επιγραμματικά. Θα μπορούσαμε να αναλύσουμε πολύ περισσότερο τον κάθε τομέα ξεχωριστά, πράγμα το οποίο αποτελεί τη δική μου διάθεση και ελπίζω και τη δική σας. Επίσης, μέσω της σελίδας αυτής, στόχος μου είναι να αναφέρονται θέματα που αφορούν τη γενικότερη λειτουργία του τμήματος αλλά και οτιδήποτε αφορά το μαγικό κόσμο των παιδιών και της ανάπτυξής τους, στα κρίσιμα αλλά και υπέροχα χρόνια της προσχολικής ηλικίας.

Τζανανδρέας Γιάννης

Υπεύθυνος τμήματος Κινητικής Αγωγής